اشتباهات رایج مراجعین؛ انتظار راهنمایی حقوقی از قاضی و کارکنان
قوه قضاییه یکی از ارکان اصلی نظام قضایی کشور است که وظیفه اصلی آن رسیدگی عادلانه به دعاوی و اجرای قانون است. با این حال، بسیاری از مردم و مراجعین آن را با ادارات معمولی اشتباه میگیرند و انتظار دارند که کارکنان یا قاضی شعبه پرونده، راهنمایی و مشاوره حقوقی برای پیشبرد پرونده ارائه دهند. این برداشت نادرست میتواند منجر به سوءتفاهم، ناامیدی و برخوردهای نادرست شود.
۱. قوه قضاییه با ادارات دولتی تفاوت دارد
ادارات دولتی معمولاً موظف به ارائه اطلاعات و خدمات به مردم هستند و کارمندان آنها نقش اجرایی یا راهنمایی دارند. اما قوه قضاییه نهاد قضایی است و کارمندان و قضات آن موظف به بیطرفی هستند. وظیفه آنها رسیدگی به پروندهها براساس قانون و مدارک ارائه شده است، نه مشاوره حقوقی به مردم و مراجعین.
۲. قاضی بیطرف است، نه مشاور
قاضی وظیفه دارد به طور بیطرفانه و مستقل پرونده را بررسی کند و رأی صادر کند. اگر قاضی به مردم یا مراجعین مشاوره دهد یا راهنمایی حقوقی کند، بیطرفی او خدشهدار میشود و اعتبار دادرسی زیر سؤال میرود. بنابراین انتظار مشاوره از قاضی یا کارکنان شعبه، برخلاف اصول حرفهای رسیدگی بی طرفانه است.
۳. کارکنان شعبه نیز نقش محدود دارند
کارمندان شعبه صرفاً مسئولیتهای اداری دارند، مانند ثبت پرونده، ابلاغ اوراق، محاسبه هزینه دادرسی و تسهیل فرآیندهای اداری. آنها نمیتوانند در خصوص مسائل حقوقی یا استراتژی پرونده راهنمایی دهند و وظیفه ارائه مشاوره به مردم و مراجعین را ندارند.
بیشتر بخوانید: دفاتر خدمات قضایی؛ تسهیلگر امور قضایی، نه مرکز مشاوره حقوقی |
۴. جایگاه وکیل یا مشاور حقوقی
افرادی که به راهنمایی نیاز دارند، باید از وکیل یا مشاور حقوقی مستقل استفاده کنند. وکیل وظیفه دارد پرونده را تحلیل کرده، بهترین مسیر قانونی را پیشنهاد دهد و اقدامات لازم برای پیشبرد پرونده را انجام دهد. قوه قضاییه صرفاً محیطی برای اعمال قانون است، نه ارائه مشاوره حقوقی.
۵. اهمیت آگاهی و انتظار واقعبینانه
شناخت دقیق نقش قوه قضاییه و محدودیتهای آن باعث میشود مردم و مراجعین:
- از انتظار غیرواقعی از قاضی یا کارکنان خودداری کنند
- به جای بیاعتمادی یا گمانهزنی، پرونده را با وکلای دادگستری پیگیری کنند
- از فرآیند دادرسی و حقوق قانونی خود بهتر محافظت کنند
۶. محدودیت رفتار قاضی و کارکنان شعبه
بسیاری از مردم و مراجعین انتظار دارند که قاضی یا کارکنان شعبه رفتارهای صمیمانه و دوستانه با آنها داشته باشند. با این حال، چنین رفتاری میتواند باعث سوءتفاهم برای طرف مقابل پرونده یا سایر افراد شود و حتی به برداشتهای نادرست از بیطرفی قاضی منجر شود. حفظ فاصله حرفهای و رعایت اصول اخلاقی برای همه قضات و کارکنان شعبه ضروری است تا عدالت و بیطرفی در رسیدگی به پروندهها تضمین شود.
۷. محدودیت ارائه مشاوره درباره ایرادات دادخواست
گاهی اوقات وقتی دادخواست به دلایل شکلی رد میشود، مردم و مراجعین انتظار دارند که از ابتدا قاضی یا کارکنان دفتر شعبه به آنها ایراد دادخواست را اعلام کنند. این انتظار نادرست است، زیرا ماهیت قوه قضاییه بیطرفی است و کارکنان و قضات نمیتوانند نقش مشاورهای داشته باشند. برخلاف ادارات خدماتی که موظف به راهنمایی مراجعهکنندگان هستند، قوه قضاییه تنها رسیدگی به پرونده را انجام میدهد و نمیتواند ایرادهای دادخواست را قبل از رسیدگی به اطلاع مردم و مراجعین برساند.
نتیجهگیری
قوه قضاییه نهادی بیطرف است که وظیفهاش اجرای عدالت و بررسی پروندهها براساس قانون است، نه ارائه مشاوره یا راهنمایی حقوقی. انتظار داشتن مشاوره از قاضی یا کارکنان شعبه، یا رفتارهای صمیمانه، برخلاف اصول بیطرفی و حرفهای قضاوت است. بهترین مسیر برای پیشبرد پرونده، استفاده از وکیل یا مشاور حقوقی معتبر است که میتواند مردم و مراجعین را در چارچوب قانون راهنمایی کند و حقوق آنها را حفظ نماید.
سوالات متداول
1. آیا قاضی موظف است به مراجعین مشاوره حقوقی بدهد؟
خیر. وظیفه قاضی بررسی بیطرفانه پرونده و صدور رأی بر اساس قانون است و ارائه مشاوره حقوقی به مراجعین با اصل بیطرفی در تضاد است.
2. نقش کارکنان شعبه در رسیدگی به پرونده چیست؟
کارکنان شعبه فقط وظایف اداری مانند ثبت پرونده، ابلاغ اوراق و محاسبه هزینه دادرسی را بر عهده دارند و مجاز به ارائه مشاوره حقوقی نیستند.
3. برای دریافت مشاوره حقوقی به چه کسی باید مراجعه کرد؟
برای راهنمایی و تحلیل پرونده باید به وکیل یا مشاور حقوقی مستقل مراجعه کنید؛ قوه قضاییه صرفاً نهاد رسیدگی و اجرای قانون است و نقش مشاورهای ندارد.

دیدگاه خود را بنویسید